خانیک فردوس Khanik Ferdows, IRAN

همراه با مردم سراسر کشور مردم و بخصوص بسیجیان خانیک با شرکت در راهپیمایی ۹دی ماه از اعمال زشت و غیر اسلامی هتاکان به مقدسات اعلام برائت کردند.

: چَرخوک کُنی (charkhook koni) چرخوک : نام وسیله ای است که برای جدا کردن پنبه دانه(پُندَنه pondana) از پنبه(پُمبه) مورد استفاده قرار می گرفته است.) از ویژگی های روستاها در گذشته خود اتکایی روستائیان وتولید مایحتاج آنان توسط خودشان بوده است از جمله صنایعی که در روستای خانیک بصورت خانگی وجود داشته است بافندگی بوده است . که از هنر بانوان این روستا و سایر روستاهای منطقه و شاید کشور باشد. این صنعت هم شامل بافت پارچه های ابریشمی و هم پنبه ای و…بوده است. که در سایه همکاری ومساعدت سایر بانوان این مهم صورت می گرفته است. از آن جا که کلیه مراحل از تولید پنبه تا جداسازی پنبه دانه و تبدیل آن به نخ و بافندگی و تولید پارچه در روستا انجام می شده است .وقتی که یک فرد قصد بافت پارچه داشته اولین گام در تولید و البته کار خانم ها جداکردن پنبه دانه از وش پنبه و آماده کردن آن برای نختابی و ریسندگی بوده است. فرد موردنظر به سایرزنان روستا اطلاع داده که قصد « چرخوک کنی» دارد. بعد از غروب آفتاب زنان و دختران هر کدام چرخ (چرخوک) خود را آورده و در یک اتاق بزرگ دور تا دور چرخها را قرار داده و شروع به کار می کرد...

:: پول اندازی ، پُل اِندَزی pol endazy از تعاونی های سنتی در حوزه مالی واعتباری که معمولاً در مراسم عروسی وختنه سوری بیشتر رایج است پول اندازی است .که در این گونه مجالس معمولاً در روز آخر مراسم که البته امروزه مراسم معمولاً یک روز است .بعد از این که داماد را در عصر روز مراسم طی مراسم خاصی به مظهر قنات برده ولباس های دامادی را در حین شادی و پایکوبی افراد تعویض می کنند و معمولاً مسیر خانه داماد تا دهانه قنات و برعکس رابه صورت دسته جمعی و با ساز ودهل در حالی که جوانان داماد را روی دوش خود حمل می کنند طی می کنند .سپس هدایایی که روی سینی هایی چیده شده است وشامل شیرینی وآجیل ،…… روغن ، قند ، کفش برای مادر وخواهران عروس و…. را افراد در حالی که این طبق ها را روی سر گرفته اند به خانه پدر عروس می برند و افرادی که این طبق ها را حمل می کنند یک دستمال پارچه های به عنوان هدیه دریافت می کنند سپس جهیزیه ی عروس را در صفوف منظم ودر معیت نوازندگان به طرف خانه داماد حمل می کند .حمل این تعداد کالا که برخی از قطعات آن هم نسبتاً سنگین است جز در سایه این همیاری امکان پذیر نیست . البته اگر چه ...

:: هیزمی (Hizomi ) از سنت های نیکو و پسندیده ی گذشته که امروزه منسوخ شده است . سنت های مرتبط با مراسم ازدواج و ختنه (خنده سوری)و سایر مراسم و جشن های محلی بوده است . که در این جا به برخی از آن ها اشاره می کنم. با توجه به این که در گذشته سوخت اصلی مردم روستا هیزم بوده است ، کمتر از نفت در این مناطق خبری بوده و تنها در این اواخر استفاده از نفت به عنوان سوخت برای طبخ غذا و سوخت استفاده می شد . به این دلیل وقتی مراسمی در پیش بود معمولاً یک هفته یا بیشتر مانده به مراسم مثلاً عروسی یک نفر از طرف خانواده عروس و یک نفر از طرف خانواده داماد با دستمالی از شیرینی به تک تک خانه های روستا مراجعه کرده و ضمن تعارف شیرینی آنان را از مراسم مطلع می کردند . البته افرادی که کام خود را با شیرینی خبر کننده شیرین می کردند معمولاً مقداری شیرینی روی شیرینی های او  می ریختند .که به شَیا معروف است چند روز مانده به مراسم اعلام می شد که قرار است فردا برای آوردن هیزم به صحرا بروند. صبح روز موعود خانواده داماد  مقداری نان و پنیر و پیاز جهت صبحانه به هر کدام از داوطلبان داده و مردان روستا هر کدام با ریسمان و تبر و ال...

:: گمار (Gomaar) دامداری خانیکاز دیگر تعاونی های سنتی در زمینه دامداری دراین روستا که مردانه است .گمار است .از آنجا که در روستا مردم به کشاورزی نیز مشغول هستند اگر قرار باشد هر فرد خود به تنهایی دامها را به چرا ببرد دیگر نمی تواند به سایر امور بپردازد . لذا با تشکیل گروههای همیاری در زمینه های کشاورزی و دامداری توانستند با برنامه ریزی وتقسیم کار به تمامی این فعالیت ها بپردازند . درزمینه دامداری با توجه به این که هرفرد دامدار متناسب با تمکن مالی و توانایی هایش تعدادی دام دارد .براین اساس هر چند نفر تشکیل یک گروه داده دام های خود را به صورت مشترک به صحرا برای چَرا می برند .البته در برخی اوقات یک چوپان تمام وقت استخدام کرده ودر مقابل نگهداری وچُرای گوسفند در سال دستمزدی به او می دهند . ولی گاهی نیز وظیفه ی نگهداری گوسفندان وچَرای آنها به نوبت وبه صورت چرخشی بین اعضای یک گروه صورت می گیرد .که همانند سایر تعاونی های سنتی از قوانین خاصی پیروی می کند . افراد براساس تعداد دام هایی که در این گله دارند باید انجام وظیفه کنند . معمولاً به ازای هر ۱۰ رأس گوسفند فرد باید یک شبانه روز مسئولیت به صحرا...

:: مِهُو یا همشیری Meho مهو یا همشیری : نوعی تعاونی سنتی زنانه است که با هدف تبدیل شیر به فرآورده های شیری شکل گرفته است . ازآن جایی که فرآوری شیر و تبدیل آن به کشک (قُروُت ghoroot ) وکره(مَسکَه maska  کاری سخت ووقت گیر بوده است مردم روستا به منظور تسهیل امر ورهایی از انجام روزانه این فرآیند گروههایی را تشکیل داده اند که هر گروه با نظم وترتیبی خاص در امر حمع آوری شیر با هم همکاری می کنند .طریقه شکل گیری این گروهها از این قرار است : « با توجه به تعداد دامهای روستا هر چند نفر با هم یک گلّه تشکیل می دهند .که تعداد افراد هر گروه بستگی به تعداد دامهای آنان دارد ومی تواند ۲ تا ۱۵ نفر باشد . » وظیفه ی جمع آوری و فرآوری شیر در روستاها به عهده زنان است . لذا شکل گیری و اداره این گونه تعاونی ها هم به عهده آنان است .افرادی که با یکدیگر هم گله یا هم شیر هستند در فصل بهار پس از زایش گوسفندان وهنگامی که تمام دامهای آنان زایمان کردند و شیر دهی دامها شروع شد .این گروههای همیاری فعالیت خود را آغاز می کنند .شیوه ی عمل این گروه  ها هم برطبق قواعد خاصی است .شروع دوره ونحوه گردش آن وتعیین نوبت وتعیین سهم...

: تعاون و انواع آن تعاون :  واژه ای عربی وقرآنی است .تعاون از نظر اشتقاق کلمه از باب تفاعل است ، مصادری که براین وزن در زبان فارسی وارده شده به طور کلی دو نوع ودر دو معنی متفاوت به کار رفته است . ۱- به معنی صفتی وحالتی که دراصل موجود نباشد ، به خود بستن وبه خود نسبت دادن ، مانند تجاهل ، تشاعر ، تظاهر وتمارض . ۲- به معنی انجام عمل متقابل ودر برابر هم همچون معنایی که از کلمات مبارزه ، مصاحبه ، مقاتله ، مشاجره …… به دست می آید .از مصادر تعاون  …… تعاطف وتباین نیز فهمیده می شود به طوری که معانی به یکدیگر کمک کردن با هم مهربانی کردن ، واز هم دور شدن از این کلمات به ذهن متبادر می گردد . (غلامرضا سلیم ، ۱۳۴۷ : ۵ ). معادل کلمه ی تعاون در زبانهای اروپایی cooperation است که در نقطه مقابل  رقابت competition قرار می گیرد . فرهنگ لغات انگلیسی وبستر کلمه ی cooperation را ، کار کردن با هم برای یک مقصود وجمع شدن به دور هم برای انجام دادن یک امر مشترک وعمل همکاری اقتصادی نیز معنی کرده است . ونیز فرهنگ فرانسوی ( گراند لاروس) آن را به معنی عمل همکاری وشرکت در انجام کار مشترک و روش ...

چکیده همکاری های متقابل گروهی در راه تأمین معیشت شیوه ای بسیار قدیمی است و عمری به اندازه تاریخ بشر دارد . زیرا بدون کمک و همکاری ایجاد هر نوع تمدنی حتی در ادوار اولیه زندگی انسان غیر ممکن بوده است . بشر از دیر باز دریافت که استفاده از کمک دیگران بهترین راه برای مقابله با مشکلات است و جهت کارهایی از قبیل شکار  یا دفاع در مقابل دشمنان و… به تشریک مساعی و همکاری دسته جمعی احتیاج دارد . لذا هر جا انسان وجود داشته به صورت گروهی و دسته جمعی زندگی کرده است . این شیوه های همکاری را که در راستای تأمین نیاز های مختلف اعم از مادی و غیرمادی و بوده است ،  می توان نوعی تعاونی سنتی در مقایسه با نهادها و مؤسسات رسمی و بروکراتیک فعلی دانست گر چه برخی از این شیوه های سنتی توسعه صنعتی جدید متلاشی شده و به دست فراموشی سپرده شده است ولی هنوز هم نمونه هایی از این همکاری ها در مناطق روستایی مشاهد می شود . دراین مقاله به برخی از این گونه همکاریها در روستای خانیک[۱] اشاره می شود.که نمونه هایی از همدلی و همیاری مردم در حوزه های اقتصادی ، اجتماعی و عاطفی است .( مهو یا هم شیری ، گُمار ، هیزمی، چرخ...

همزمان با هفته بسیج و در شب عید قربان مراسمی با شکوه به یاد شش شهید روستا در مسجد روستا برگزار گردید.

بنایی بسیار قدیمی ساخته شده از خشت و گل و سنگ بر فراز قله شمالی روستا که قدمت آن به دوران ناامنی و عدم وجود نیروهای امنیتی بر می گردد و از جمله دلایل ساخت آن در امان بودن از غارتگری حسنی ها ذکر شده است. ساخت بنایی با این عظمت و حمل سنگ و آب به ارتفاع زیاد نشان از سخت کوشی و همت بالای این مردم است که به صورت زنجیره‌ای انسانی آب را از قنات روستا با ظرف دست به دست داده تا قله کوه می‌بردند که این کار معمولاً توسط خانم‌ها و دختر خانم‌ها انجام می‌گرفته و آقایان نیز کار جمع آوری سنگ و تهیه سایر مصالح را بر عهده داشته‌اند. این قلعه دارای چند برج دیده‌بانی و خانه‌هایی بوده که بقایای برخی از آنها موجود است.

تنوره آسیاب آبی روستای خانیک   یکی از آثار تاریخی خانیک آسیاب آبی روستا است که در وسط روستا و باصطلاح محلی پای تراز قرار دارد. بر اساس گفته های افراد مسن این آسیاب از قدیمی ترین آسیاب هاب آبی منطقه بوده است به گونه ای که سایر آسیاب های آبی موجود در منطقه از جمله روستای برون نیز با الگو برداری از این آسیاب ساخته شده است. از آسیاب فوق اکنون فقط محفظه استوانه ای که آب در آن می ریخته (تنوره) و ارتفاع تقریبی آن چند متر می باشد و از سنگ و آهک و آجر .. ساخته شده باقی مانده است.   تنوره آسیاب آبی تنوره – آسیاب آبی خانیک۱۳۸۴

امام زاده سلطان کریم شاه خانیک مقبره ای واقع در قله جنوب روستا که به سلطان کریمشاه معروف می باشد.ساختمان قدیمی آن هم اکنون با همت مردم روستا در حال بازسازی می باشد.برخی دلیل نامگذاری روستا به عنوان خانیکشاه را وجود این امامزاده می دانند. در کتب تاریخی و  جغرافیایی بارها به وجود این امام زاده در روستای خانیک اشاره شده که در این جا به برخی از آن ها اشاره می شود: در فرهنگ جغرافیایی ایران جلد نهم صفحه ۱۴۴ نشریه جغرافیایی ارتش آورده خانیک شاه دهی است از دهستان برون بخش حومه شهرستان فردوس آقای دکتر لطف الله مفخم در کتاب فرهنگ آبادی های ایران صفحه ۱۶۹آورده خانیک شاه یکی از آبادی های فردوس بشمار می آید  و آقای علی اکبر دهخدا در کتاب لغتنامه صفحه ۲۱۶نگاشته : خانیکشاه  دهی است از دهستان فردوس در دفتر بقاع متبرکه اداره اوقاف خراسان به شماره ۴۷ـ الف آورده سلطان کریم شاه در خانیک مدفون است. آقای دکتر محمد حسین پاپلی در فرهنگ آبادی  صفحه ۶۳۱آورده : امام زاده سلطان کریم شاه در فردوس مدفون شده به شماره ۱۴   ۳۴   ۱۷ و در صفحه ۲۱۹ همان کتاب محل دفن امام زاده سلطان کریم شاه را در روستای خانیک به شماره ۱۴...

روستای خانیک که نام  قبلی آن خانیک شاه بوده است با مختصات جغرافیایی ( “۵۵.۱۶ ’۱۳ °۳۴ ) شمالی و ( “۳۸.۷۹ ’۱۷ °۵۸ ) شرقی در فاصله ۳ ۰ کیلومتری شمال شرقی فردوس و شمالی ترین قسمت استان خراسان  جنوبی قرار دارد. این روستا با  ۴۵۰نفر جمعیت از قدیمی ترین روستاهای منطقه می باشد.که به دلیل واقع شدن در منطقه کوه پایه ای از نقاط ییلاقی شهرستان فردوس می باشد . دین مردم روستا اسلام و مذهب آنان شیعه است . شغل اصلی مردم روستا کشاورزی و دامپروری است مطالب  زیر از فرهنگ دهخدا آورده شده است. < خانیک شاه> دهی است از دهستان برون بخش حومه شهرستان فردوس واقع در ده هزار گزی خاور شوسه عمومی بجستان به فردوس. این دهکده در منطقه کوهستانی قرار دارد ، آب و هوایش گرم و سکنه اش ۴۲۵تن است ، اهالی شیعه مذهب و فارسی زبانند، آب آنجا از قنات و محصول آنجا غلات و پنبه و شغل اهالی زراعت و راه آنجا مالرو است. مزرعه ی بکری بالا و پایین و گودر جزء آنست .> (فرهنگ دهخدا به نقل از فرهنگ جغرافیایی ایران ، ج ۹)   احیای سنت حسنه وقف در خانیک  

خانیک(فردوس) روستایی کهن با قابلیت های گردشگری   روستای خانیک که نام اصلی آن خانیک شاه است با مختصات جغرافیایی ۳۴.۲۲۸۷۴۰, ۵۸.۲۷۶۱۵۵ ‎   +۳۴° ۱۳′ ۴۳.۴۶″, +۵۸° ۱۶′ ۳۴.۱۶″   در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شرقی فردوس.و در فاصله دو کیلومتری از جاده ترانزیتی فردوس ـ بجستان قرار دارد روستای قدیم خانیک ۱۸۰۰متر از سطح آبهای آزاد بالاتر است این روستا با ۵۰۰نفر جمعیت از قدیمی ترین روستاهای منطقه می باشد.که به دلیل واقع شدن در منطقه کوهپایه ای از نقاط ییلاقی شهرستان فردوس می باشد.و همین امر سبب شده جمعیت روستا در تابستان به بیش از ۶۰۰ نفر برسد دین مردم روستا اسلام و مذهب آنان شیعه است. وشش شهید گرانقدر تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلمی نموده است تمامی جمعیت زیر ۵۰ سال روستا باسواد هستند و بیشترین جمعیت دانش آموزی را در بین روستاهای دهستان دارد. شغل اصلی مردم روستا کشاورزی و دامپروری است از محصولات روستا زعفران , گندم,جو , گردو , بادام , زردالو و شیر و فرآورده های لبنی است مطالب زیر از فرهنگ دهخدا آورده شده است. تعداد زیادی از بانوان بخصوص دختران به قالیبافی مشغولند. < خان...

  شهید محمد ابراهیم نظری فرزند غلامحسین و زهرا   متولد ۱۳۳۹/۰۷/۱۸   تاریخ شهادت : ۲۲/۱۱/۱۳۶۴      محل شهادت : فاو تصاویری از مراسم تشییع شهید وصیت نامه شهید شهید محمد حسین صفری فرزند محمد تقی  و فاطمه   متولد۴/۱/۱۳۴۲   تاریخ شهادت  26/11/1365 محل شهادت جزیره مجنون شهید محمد حسین ناظری فرزند حسنعلی و زهرا   متولد ۱۳۴۴   تاریخ شهادت  16/11/1365  محل شهادت : مریوان تصاویری از این شهید شهید غلامحسین ناظری فرزند حسنعلی و زهرا   متولد ۱۳۴۰  تاریخ شهادت : ۳۱/۴/۱۳۶۷  محل شهادت  سومار تصاویری از این شهید شهید محمد علی ناظری فرزند علیمراد  و عصمت  متولد ۱۴/۷/۱۳۴۶  تاریخ شهادت: ۲۱/۱/۱۳۶۵   محل شهادت : جزیره مجنون نام : احمد رضا نام خانوادگی: برزگر نام پدر: محمد نام مادر : نساء تاریخ تولد:۱/۲/۱۳۴۵ محل تولد: خانیک تاریخ شهادت:۱۲/۰۸/۱۳۶۹ محل شهادت:فکه محل دفن: بهشت زهرا تهران این شهید عزیز در فروردین ۱۳۶۱ مفقودالاثر گردید و در آبا...

دهه۸۰

با پرداخت زكات فطريه ي خود به مجتمع فرهنگي پيامبر اعظم خانيك در ساخت بناهاي مذهبي از جمله مسجد ، حسينيه و كتابخانه سهيم شويد. شماره حساب جــــــام مجتمع فرهنگي پيامبر اعظم خانيك 1572053345 شماره حساب سيبا مسجد چهارده معصوم خانيك 0103144304004

حجت الاسلام حسینی‌مقدم امام جمعه فردوس و آقای مهندس اقبال و  رییس اداره تبلیغات اسلامی فردوس در جلسه قرآن خانیکی های مقیم فردوس حضور یافتند. این جلسه که همه ساله در ماه مبارک رمضان در منازل اعضا برگزار می گردد یک بار قرآن ختم می شود. ۱۰شهریور۱۳۸۸